Và nói đến đặc sản hè phố thì không thể không nhắc đến bún đậu mắm tôm. Món ăn dân dã tuy không mới mẻ nhưng vài năm trở lại đây gây sốt khắp nơi, thậm chí còn trở thành một trào lưu ăn uống được giới trẻ rỉ tai nhau.
Vậy chúng mình chờ gì mà không cùng nhau lăn ngay vào bếp nhỉ?
Cách Làm Bún Đậu Mắm Tôm Cách làm bún đậu mắm tôm chi tiết Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Đầu tiên, bạn rửa sơ bìa đậu cho sạch rồi ngâm nước muối ấm (tỉ lệ 1 muối: 4 nước) tầm 10 phút nha. Bước này sẽ giúp bảo toàn được lượng protein bổ dưỡng của đậu phụ. Sau khi ngâm muối ấm, bạn vớt đậu ra để ráo nước hoặc dùng khăn xấp các mặt đậu cho thật khô. Đậu khô thì khi chiên mới không bị bắn dầu.
Với bún đậu mắm tôm thì đậu phụ có thể được xem là nửa linh hồn của món này. Vậy nên lựa được đậu ngon là bạn đã thành công một nửa rồi.
Bìa đậu ngon thường có màu trắng ngà, da đậu mịn mượt; khi cầm thấy mềm và nhẹ tay, thoảng mùi sữa đậu nành thơm nhẹ. Những bìa đậu ngả vàng, cầm lên có cảm giác chắc cứng và hơi nặng thì có thể bị pha thạch cao, bạn nên tránh nha.
Và nếu có thể tìm mua được đậu Mơ (đậu phụ làng Mơ Táo) làm thủ công thì sẽ ngon tuyệt vời các bạn ạ.
Bước 2: Chiên đậu
Có hai cách cho bạn lựa chọn là chiên đậu hũ cả bìa rồi cắt khi ăn hoặc cắt nhỏ trước rồi chiên. Khi chiên ở nhà thì thường việc cắt miếng nhỏ vừa ăn sẽ dễ chiên vàng giòn đều các mặt và miếng đậu cũng khó bị vỡ hơn so với việc để cả bìa.
Chiên đậu xong bạn khoan gỡ khi còn nóng mà hãy tắt bếp, để nghiêng chảo cho đậu ráo dầu, một lúc đậu nguội tự bong thì bạn lấy ra vừa dễ mà miếng đậu vừa không bị nát nữa đó.
Bước 3: Pha mắm tôm
Pha mắm tôm ngon cũng là một bước quan trọng trong cách làm bún đậu mắm tôm.
Bạn cho lần lượt mắm tôm, đường, nước cốt chanh (có thể thay thế bằng nước cốt quất hoặc giấm), rượu trắng, và 1 thìa canh dầu rán đậu vào bát. Sau đấy bạn đánh bông hỗn hợp mắm lên rồi cho tỏi ớt đã băm vào trộn đều lên là hoàn thành bát nước chấm hấp dẫn rồi.
Phần tỏi, ớt bạn gia giảm theo khẩu vị của nhà mình cho vừa miệng nha.
Bước 4: Hoàn thành món bún đậu mắm tôm
Người Hà Nội hay bày tất cả nguyên liệu của bún đậu vào mẹt tre để thưởng thức, trông rất độc đáo và hấp dẫn. Mà đã muốn làm bún đậu mắm tôm chuẩn vị Hà Thành thì sao có thể bỏ qua cách trình bày ấy được, phải không?
Tèn ten, thưởng thức thôi nào!
Đậu phụ nóng, bùi bùi beo béo cùng bún lá và rau sống tươi ngon quyện với mắm tôm thơm ngậy là đã đủ khiến bạn say lòng. Thế này thì càng ăn càng mê, càng không ngừng được mất thôi người ơiii!
Món ăn kèm bún đậu mắm tôm
Nếu như ngày xưa, mẹt bún đậu đạm bạc chỉ có bún, đậu, mắm tôm cùng đĩa rau sống ăn kèm thì ngày nay chúng mình được thưởng thức những mẹt bún đậu mắm tôm “giàu dinh dưỡng” hơn nữa với nào là thịt giò lợn, lòng lợn luộc, dồi, nem chua hoặc chả cốm.
Bạn có thể mua chả cốm, nem chua sẵn ở chợ và bày ăn nhưng nếu có thời gian, bạn có thể tự chuẩn bị những món ăn kèm này tại nhà cũng được nha.
Khi mua bạn chú ý lựa chân giò có da hồng nhạt, không có đốm màu; phần thịt nạc có màu đỏ tươi, bề mặt thịt khô ráo và hơi se lại. Mỡ sáng màu, chắc, sờ vào thì không bị dính. Ngoài ra, khi mua thịt, bạn nhớ ấn nhẹ vào lớp da, nếu không để lại dấu tay, có độ đàn hồi và thịt nạc có màu đỏ hồng thì đấy là thịt tươi mới.
Thịt chân giò bạn mua về rửa sạch rồi cuộn tròn lại cho chặt và dùng chỉ buộc định hình.
Khi thịt vừa chín tới thì bạn vớt ra, dội qua nước sôi nguội rồi để ráo. Sau đấy bạn để thịt vào ngăn mát tủ lạnh khoảng nửa tiếng, cho thịt săn lại và da giữ được độ giòn. Khi ăn, bạn thái miếng mỏng vừa ăn và xếp lên mẹt tre cùng món bún đậu mắm tôm.
Để chọn được lòng lợn ngon và không bị đắng bạn nên chọn loại có màu trắng hồng, ống ruột căng tròn, cuống ruột bé và dịch ruột có màu trắng sữa nha. Bạn chú ý đừng chọn những đoạn ruột to, dịch ruột màu vàng, nhất là loại lòng có lẫn tia máu thì sẽ rất dai và đắng đấy.
Khi sơ chế lòng lợn non, bạn lộn trái lòng ra, lượt hết mỡ rồi bóp qua với hỗn hợp rượu trắng và nước cốt gừng. Sau đó bạn dùng chanh chà xát lại để loại bỏ cặn bẩn rồi rửa lại bằng nước sạch. Cách này sẽ giúp khử mùi nồng của lòng lợn, đồng thời khi luộc lòng cũng sẽ thơm và trắng hơn.
Để làm chả cốm phần cho 4 người, bạn cần chuẩn bị 150g thịt lợn xay, 150g giò sống, 50g mỡ lợn và 80g cốm xanh. Bạn cho tất cả nguyên liệu vào âu, cho thêm ½ thìa cà phê tiêu, ½ thìa cà phê hạt nêm, 1 thìa cà phê đường và 2 thìa nước mắm; rồi trộn đều và ướp khoảng 15 phút.
Tiếp đến, bạn viên thành những miếng nhỏ tròn dẹt rồi đem hấp tầm 15 phút. Sau khi hấp chín thì bạn cho chả cốm vào chiên cho đến khi vàng đều 2 mặt. Xong đâu vào đấy, bạn gắp chả cốm ra và để cho ráo dầu.
Khi ăn, bạn cắt chả cốm thành những miếng nhỏ vừa ăn rồi bày lên mẹt bún là được.
Tại sao lại không chứ?
Trong hành trình bếp núc, nếu việc thử nghiệm nấu món này món kia theo nhiều công thức mới mở ra cho bạn những chuyến phiêu lưu về hương vị. Thì việc tập tành tự làm ra những nguyên liệu để nấu nướng sẽ mang về cho bạn rất nhiều trải nghiệm mới mẻ.
Cách làm bún tươi
Để làm bún tại nhà thì dễ nhất là bạn tận dụng dụng cụ ép khoai tây cầm tay hoặc đầu tư hẳn một chiếc máy làm miến, mì. Chất liệu bằng nhựa hoặc kim loại tùy bạn chọn, giá thành những món này cũng không quá đắt đỏ đâu.
Để làm được chừng hơn nửa kg bún, bạn cho 400 g bột bánh cuốn (bột gạo tẻ), 1 thìa cà phê muối (5 g), 1 thìa canh dầu ăn vào âu lớn. Bạn đổ từ từ 250 ml nước sôi vào âu và trộn đều. Bạn có thể dùng máy đánh trứng, máy trộn bột để trộn (nếu có); nếu không có các loại máy móc trên thì bạn dùng muôi (vá) để trộn bột cũng được.
Cách làm đậu phụ
Làm đậu phụ cực kỳ đơn giản!
Nguyên liệu bạn chuẩn bị 2 lít sữa đậu nành (~ 500-600 g đậu), 30 ml nước cốt chanh và 30 ml giấm (5% acid). Phần dụng cụ gồm có khuôn ép đậu (bạn có thể tận dụng những hộp nhựa mỏng và đục lỗ dưới đáy), khăn lọc đậu.
Các bước thực hiện như sau:
Bạn đun nóng sữa đậu nành trên lửa lớn đến khi sữa đạt nhiệt độ vào khoảng 70-80˚C, hơi có khói bốc lên từ nồi thì hạ lửa và đun thêm 2-3 phút rồi tắt bếp. Trong quá trình đun, bạn cần khuấy đều liên tục để sữa không bị lắng và cháy ở đáy, đồng thời tránh tạo váng đậu ở bề mặt.
Bạn nào mới làm đậu phụ lần đầu, thì trước tiên cho khoảng 2/3 hoặc ½ lượng giấm chanh vào nồi sữa xem độ kết tủa như nào. Nếu đậu chưa đủ kết tủa thì hẵng tiếp tục cho thêm giấm chanh. Bước này sẽ giúp bạn tránh được “tai nạn” óc đậu bị cứng và đậu có vị chua vì cho quá nhiều chanh và giấm.
Nếu nước đậu đủ nóng và cho đủ lượng giấm chanh thì chừng 5-10 phút là đậu sẽ kết tủa thành một khối nổi lên. Phần nước chua có màu vàng nhạt bạn có thể bảo quản trong tủ lạnh chừng 3-5 hôm và dùng làm giấm cái thay giấm chanh cho mẻ đậu kế tiếp.
Đậu làm từ giấm và chanh thì sẽ không được mịn và mềm mượt như khi dùng nigari (muối chiết suất từ nước biển), đường nho (GDL) hay muối epsom,… nhưng thật ra chất lượng vẫn rất ổn.
So với việc chỉ dùng giấm hoặc chanh, việc kết hợp giấm và chanh sẽ giúp đậu kết tủa nhanh lên một chút nhưng không bị chua hoặc cứng hay bở.
Với một quốc gia có đường bờ biển dài như nước ta, sản lượng khai thác sản vật từ biển cả đôi khi sẽ nhiều hơn nhu cầu tiêu thụ. Vậy nên phương thức muối, mắm ban đầu được người ta thực hiện với mục đích để bảo quản phần hải sản dôi dư.
Dần dà, từ việc tự bảo quản nhỏ lẻ ban đầu, những sản phẩm phụ ấy lại được phát triển trở thành những làng nghề truyền thống lâu đời. Thế nên không có gì lạ khi có vô số những “làng mắm” nức tiếng trải dài dọc miền duyên hải nước ta.
Nói đến các loại mắm thì Việt Nam nhiều vô số kể: mắm tôm, mắm tép, mắm cái, nước mắm,… loại nào bạn cũng có thể tự làm ở nhà được cả. Chỉ cần chú ý làm đúng quy trình thì đồ nhà làm cũng không thua gì mua ngoài hàng đâu, lại đảm bảo vệ sinh nữa.
Moi mua về bạn rửa qua với rượu trắng và để ráo. Bạn cho moi vào chậu lớn, đổ muối vào trộn đều theo tỉ lệ 1 muối: 4 moi rồi mang đi xay, xay càng nhuyễn càng tốt. Nhà bạn nào không có máy xay tôm/thịt thì có thể giã cối thủ công cũng được.
Khác với mắm ruốc (miền Trung) phải phơi nắng nhiều cho mắm rặt lại. Mắm tôm cần nhiệt độ để lên men từ từ. Mắm tôm mới ủ thì có màu ruốc hồng, khi chín sẽ chuyển dần sang màu sim tím. Bình thường, mắm tôm ủ chừng 3-6 tháng là bắt đầu dùng xổi được rồi. Nhưng mắm ủ trường (từ 1 năm trở lên) thì màu lên đẹp và vị cũng ngọt đậm đà hơn.
Mẻ mắm tôm thành công thì phải dẻo mịn, không (hoặc ít) bị đứng nước, mùi thơm, ngả màu sim tím. Mắm tôm càng ráo thì bạn để được càng lâu, cất ở nơi thoáng mát ở nhiệt độ phòng. Trong quá trình bảo quản, thỉnh thoảng bạn có thế đem vại mắm ra “tắm” một hai nắng nhẹ nhẹ cũng tốt nha.
Ngoài sử dụng mắm tôm để nấu những món Việt Nam như bún đậu mắm tôm, giả cầy, chưng thịt,… Bạn có thể làm thêm khá nhiều món Thái ngon lành như: pha Nam Prik Kapi (một loại nước chấm từ mắm tôm) để ăn kèm rau củ (luộc, ăn sống); làm Khao Pad Nam Prik Kapi (cơm chiên mắm tôm thập cẩm) hoặc pha Kapi (mắm chấm trái cây),…
Mua nguyên liệu để nấu ăn hay tự chuẩn bị nguyên liệu là lựa chọn của mỗi người những mỗi chọn lựa đều sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm thú vị khác nhau. Nếu đã “dấn thân” vào con đường “chiều lòng” những chiếc bụng đói thì mọi điều mới mẻ đều đáng để chạm vào!
Đôi nét về món bún đậu mắm tôm
Không ai biết ai là người “phát minh” ra món bún đậu mắm tôm. Chỉ nghe vài người già rỉ tai nhau rằng hình như nó được một người phụ nữ ở vùng quê nào đó trước làm cho nhà ăn, sau thì quảy gánh bán đầu ngõ nhà. Dần dà người ăn người kể rồi bún đậu cứ thế mà “quẩy gánh” khắp từ Bắc vô Nam.
Ở Hà Nội, cái nôi sinh ra món ăn này, nếu có dịp đi ngang ngõ Hàng Khay, nếu không phải người bản địa hẳn bạn chẳng thể nào hình dung sâu trong con ngõ náo nhiệt là cả “một làng bún đậu mắm tôm”. Quán nào cũng đông nghịt khách, cả con ngõ người vào ra tấp nập, tiếng người lao xao tưởng chừng không dứt.
Và nếu hỏi bất cứ ai mê mải món này rằng điều gì làm nên hương vị bún đậu mắm tôm chính gốc Hà Thành, kéo họ đến và gắn bó với một gánh hay một hàng bún đậu nơi đây; thì câu trả lời trước nhất là: mắm tôm!
Mà nói đến mắm tôm thì sao có thể không nhắc đến mắm từ những lò cổ truyền ở Hậu Lộc, Thanh Hóa được chứ. Mắm tôm xứ này truyền đời ngót nghét hàng trăm năm, mắm được ủ đủ ngày đủ tháng, có mùi thơm dậy lòng, vị ngọt đằm và có màu sim chín rất đặc trưng.
Mà đã chọn mắm Hậu Lộc thì người Hà Nội sao bỏ qua những miếng đậu Kẻ Mơ mềm mượt thơm phức mùi đậu nành và bún Tứ Kỳ “ăn vào mát môi, trôi mát cổ” được.
“Ăn Bắc mặc Kinh” – không phải ngẫu nhiên mà người xưa đúc kết thế. Quả thật, người xứ Kẻ Chợ rất biết “sống”. Từ cái phong thái, thú chơi đến nết ở nết ăn. Từ cao sang đến dân dã, ở sắc thái nào người Hà Thành cũng tạo được dấu ấn riêng.
***
*Ảnh nguồn Internet